Jaka farba do malowania szkła? Poradnik 2025

Redakcja 2025-08-01 21:49 | 11:45 min czytania | Odsłon: 13 | Udostępnij:

Zastanawiasz się, jak ożywić szklane powierzchnie w swoim domu? Czy wiesz, że malowanie szkła to nie tylko domena profesjonalnych artystów, ale także świetna zabawa dla każdego? Jaką farbę wybrać spośród bogactwa dostępnych opcji, by uzyskać efekt, o jakim marzysz? Czy warto poświęcić czas i środki na ten rodzaj zdobienia, a może lepiej zdać się na ekspertów? Odpowiedź na te pytania znajdziesz właśnie tutaj.

jaka farba do malowania szkła

Degustacja farb do szkła to podróż przez krainę kreatywności, gdzie każdy kolor i konsystencja oferuje unikalne doznania artystyczne. Zrozumienie ich właściwości jest kluczem do osiągnięcia mistrzowskiego rezultatu.

Rodzaj farby Charakterystyka Zastosowanie Uwagi
Spirytusowe Intensywny zapach, wysoka odporność na zarysowania. Szkło, ceramika. Doskonałe do trwałych zdobień.
Transparentne (witrażowe) Przepuszczają światło, nadają efekt barwnego światła. Tworzenie efektu witraży. Długi czas schnięcia (do 2 dni).
Wodne Niski zapach, łatwe w użyciu. Malowanie przez dzieci, szybkie zdobienia. Niska trwałość, łatwo ścieralne.
Konturowe (akrylowe) Akrylowe, łatwe w obsłudze, tworzą kontury. Podkreślanie konturów malunków na szkle. Idealne dla początkujących.
Olejowe Jednolita, gładka powłoka, odporność na warunki atmosferyczne. Zewnętrzne strony okien. Zapewniają całkowite pokrycie i ochronę.
Akrylowe Wodorozcieńczalne, 100% krycia, odporne na wilgoć i słońce. Wazony, butelki, lustra, wnętrza okien. Wszechstronne do dekoracji domowych przedmiotów.

Wybór farby do szkła – to jak wybór instrumentu do symfonii. Każdy rodzaj ma swoją specyfikę i najlepiej sprawdza się w określonym kontekście, podobnie jak skrzypce potrzebują smyczka, a fortepian klawiatury pianistę. Farby spirytusowe, pachnące mocniej niż kawa w poniedziałkowy poranek, kuszą swoją wytrzymałością, niczym weterani starć z kurzem domowym. Z kolei transparentne klejnoty, czyli farby witrażowe, obiecują grę światła niczym najpiękniejszy zachód słońca, choć swoje humory pokazują długim czasem schnięcia – trzeba mieć cierpliwość jak ogrodnik czekający na kwitnienie. Te wodne, łagodniejsze w obejściu, są jak plac zabaw dla dziecięcej wyobraźni, choć trochę zbyt łatwo ustępują pod naporem gąbki. Konturowe, te akrylowe zawadiaki, niczym precyzyjni rysownicy, zaznaczają granice naszego dzieła, ułatwiając życie tym, którzy dopiero stawiali pierwsze kroki w szklanych kreacjach. Olejne, niczym pancerniki wśród farb, strzegą zewnętrznych elewacji przed kaprysami pogody, zapewniając trwałą osłonę. A akrylowe? Te wszechstronne damy, idealne do domowych przytulności, potrafią odmienić zwykły wazon w dzieło sztuki, a lustro w strategiczny element powiększający przestrzeń.

## Farby spirytusowe do malowania szkła

Kiedy mówimy o malowaniu na szkle, farby spirytusowe to często pierwszy wybór dla tych, którzy cenią sobie trwałość i intensywność kolorów. Ich charakterystyczny, unikalny zapach jest jak podpis, który od razu zdradza ich obecność w pracowni. Są one stworzone z myślą o wymagających projektach, gdzie liczy się odporność na codzienne użytkowanie.

Ich siła tkwi w składzie, który pozwala na stworzenie powłoki niczym pancerz dla naszego dzieła sztuki. Powstające dzięki nim wzory są zadziwiająco odporne na zarysowania, co czyni je idealnymi do zdobienia przedmiotów codziennego użytku. Myśląc o szklanej zastawie, która ma przetrwać próbę czasu – od codziennych posiłków po uroczyste obiady – właśnie takie farby przychodzą na myśl.

Warto zaznaczyć, że te produkty świetnie odnajdują się nie tylko na szkle, ale również na ceramice. To otwiera drzwi do tworzenia spójnych, artystycznych zestawów, gdzie stylizowana ceramika współgra ze zdobionym szkłem, tworząc harmonijną całość w naszym domu. Ich wszechstronność jest naprawdę imponująca.

Jednakże, jak ze wszystkim, co doskonałe, pojawia się pewien haczyk. Intensywny zapach farb spirytusowych wymaga odpowiedniej wentylacji pomieszczenia. Nie jest to zapach nieprzyjemny, ale na pewno zauważalny, przypominający nieco bardziej "dorosłe" rozpuszczalniki niż delikatne akwarele. To cena, którą płacimy za ich wyjątkową wytrzymałość i jakość wykończenia.

## Farby transparentne do malowania szkła

Jeśli marzysz o efektach przypominających prawdziwe witraże, gdzie światło tańczy z kolorem, to właśnie farby transparentne są Twoim sprzymierzeńcem. Te magiczne preparaty przepuszczają światło, tworząc na szkle świetliste obrazy, które dodają wnętrzom niepowtarzalnego charakteru. Ich przejrzystość jest kluczem do osiągnięcia tego subtelnego, eterycznego efektu.

Jest to rodzaj farb, które w swojej istocie naśladują tradycyjne techniki witrażowe, pozwalając nam przenieść tę starożytną sztukę do domowego zacisza. Nie kryją one całkowicie powierzchni, co jest ich zamierzonym celem – chodzi o przepuszczanie światła, o stworzenie barwnych smug i refleksów.

Jednakże, zanim wpadniesz w euforię tworzenia, musisz wiedzieć o pewnej, dość istotnej cesze tych farb. Długi czas schnięcia, który może sięgać nawet dwóch dni, wymaga od artysty sporo cierpliwości. To nie jest metoda dla tych, którzy chcą szybko zobaczyć efekty swojej pracy; trzeba dać im czas, by odpowiednio się utrwaliły i ukazały pełnię swojego blasku.

Ich zastosowanie to przede wszystkim dekoracje okienne, szklane drzwi, wazony czy klosze lamp, gdzie interakcja ze światłem jest kluczowa. Dają one możliwość stworzenia prawdziwego spektaklu wizualnego, który zmienia się w zależności od pory dnia i kąta padania promieni słonecznych.

Ważne jest, aby pamiętać, że mimo swojej transparentności, oferują one dużą gamę żywych kolorów, które po zastygnięciu stają się intensywne i nasycone. Dają one możliwość eksperymentowania z mieszaniem barw, tworząc unikalne odcienie, które doskonale oddadzą wizję artystyczną.

## Farby wodne do szkła

Kiedy szukasz rozwiązania, które pozwoli Ci na kreatywną zabawę ze szkłem, szczególnie w towarzystwie najmłodszych, farby wodne do szkła wychodzą naprzeciw tym oczekiwaniom. Są one uznawane za bezpieczniejszą alternatywę, często z powodzeniem pozwalając dzieciom na odkrywanie radości malowania bez nadmiernego obciążenia w postaci intensywnych zapachów.

W odróżnieniu od lakierów spirytusowych, farby te nie mają tak wyraźnego aromatu, co sprawia, że są one bardziej przyjazne dla wrażliwych nosów. Można śmiało powiedzieć, że stanowią one naturalny wybór, gdy chcemy zaangażować do malowania całą rodzinę, tworząc wspólne, artystyczne wspomnienia. Są one, można by rzec, zaproszeniem do nieskrępowanej kreatywności.

Jednakże, jak to często bywa, ich łagodność ma swoją cenę. Farby te charakteryzują się mniejszą trwałością. Bez większego wysiłku można je zetrzeć z gładkiej powierzchni, co może być wadą, jeśli planujesz długoterminowe zdobienia lub dekoracje narażone na intensywne użytkowanie czy czyszczenie. To jak krótkotrwały romans z kolorem.

Mimo tej ograniczonej trwałości, farby wodne do szkła oferują szeroką gamę żywych i przyjaznych kolorów, idealnych do tworzenia prostych wzorów, rysunków czy dodawania kolorowych akcentów do szklanych powierzchni. Są doskonałe do ozdabiania wazonów na specjalne okazje, dekorowania słoików na przykład z myślą o świętach, czy też po prostu do sezonowych zmian w wystroju.

Ich aplikacja jest intuicyjna i nie wymaga specjalistycznych narzędzi, często wystarczy pędzel lub nawet palce, co dodatkowo ułatwia ich użycie przez dzieci. Łatwość zmywania to również ogromny plus, gdy zabawa dobiegnie końca – bez problemu usuniemy wszelkie ślady aktywności artystycznej z rąk i powierzchni.

## Farby konturowe do szkła

Dla każdego, kto zaczyna swoją przygodę z malowaniem na szkle, farby konturowe stanowią niezwykle pomocne narzędzie, niczym pierwszy, pewny krok na ścieżce artystycznej. Zaliczane do grupy farb akrylowych, są one zaprojektowane tak, aby ułatwić proces tworzenia, zwłaszcza gdy chcemy uzyskać precyzyjne linie i podkreślić kształt naszego malunku.

Ich obsługa jest zaskakująco prosta, nawet dla osób, które nigdy wcześniej nie miały do czynienia z malowaniem na tak specyficznym podłożu. Zazwyczaj dostępne w wygodnych tubkach z precyzyjnymi końcówkami, pozwalają one na dokładne nakładanie koloru, tworząc wyraźne obrysy, które nadają pracy profesjonalny wygląd.

Głównym zadaniem farb konturowych jest wyznaczanie granic malowanych obszarów, podobnie jak ołówek rysuje linie przed malowaniem obrazu. Poprawiają one charakter malunku, dodając mu trójwymiarowości i wyrazistości. Są one więc nieodłącznym elementem wielu technik zdobienia szkła, szczególnie tych inspirowanych tradycyjnymi witrażami.

Co więcej, te farby akrylowe rozszerzają swoje zastosowania poza samą grafikę konturową. Mogą być używane do tworzenia drobnych detali, kropek, falbanek czy innych ozdobnych elementów, które wzbogacają kompozycję. Są trwałe i odporne na działanie światła, dzięki czemu stworzone za ich pomocą wzory zachowają swój pierwotny wygląd przez długi czas.

Warto pamiętać, że farby konturowe często są sprzedawane w zestawach wraz z innymi farbami do szkła, tworząc kompletne narzędzia do tworzenia bardziej złożonych projektów. Ich wszechstronność sprawia, że są nieocenione zarówno dla początkujących, jak i dla doświadczonych artystów, poszukujących sposobów na ulepszenie swoich dzieł.

## Farby olejne do malowania szkła

Gdy celujesz w zdobienie zewnętrznych powierzchni szkła, takich jak okna czy drzwi zewnętrzne, farby olejne stają się niekwestionowanym wyborem. Ich główną siłą jest tworzenie jednolitej, gładkiej powłoki, która jest niczym tarcza przeciwko żywiołom. Odporność na wszelkie warunki atmosferyczne, w tym wilgoć i palące słońce, czyni je idealnym rozwiązaniem dla takich, wymagających zastosowań.

Zapewniają one nie tylko estetyczne wykończenie, ale przede wszystkim trwałość, która jest kluczowa w miejscach narażonych na działanie czynników zewnętrznych. Pozwalają uzyskać całkowite pokrycie powierzchni, co oznacza, że świetnie nadają się do zasłaniania widoku lub tworzenia jednolitej, kolorowej tafli, choć w pewnym stopniu nadal przepuszczają odrobinę światła.

Ich kryjące właściwości sprawiają, że nasz malunek będzie widoczny i wyrazisty, niezależnie od tego, czy patrzymy na niego z zewnątrz, czy z wewnątrz. Dzięki nim możemy nadać naszym oknom nowy wygląd, chroniąc jednocześnie szkło przed potencjalnymi uszkodzeniami i wyblaknięciem pod wpływem promieni UV.

Jednakże, kiedy mówimy o farbach olejnych, należy pamiętać o ich specyfice. Wymagają one odpowiednich rozpuszczalników do czyszczenia narzędzi oraz pewnej ostrożności podczas pracy ze względu na swoje właściwości. Choć ich zapach może być intensywniejszy niż w przypadku farb wodnych, efekt końcowy – wytrzymałość i profesjonalny wygląd – zazwyczaj wart jest tego niewielkiego kompromisu.

Są one idealnym wyborem do projektów, gdzie liczy się długowieczność i odporność na ekstremalne warunki. Możemy nimi ozdobić szklane fasady budynków, tworząc trwałe i efektowne grafiki, które przetrwają wiele sezonów.

## Farby akrylowe do szkła

Farby akrylowe do szkła to prawdziwi gracze wszechstronni w świecie dekorowania, swoje główne zastosowanie znajdują w przestrzeniach wewnętrznych, odmieniając zwykłe przedmioty wmałe arcydzieła. Są one uwielbiane za swoją zdolność do znoszenia wilgoci oraz słońca, co oznacza, że Twój starannie wykonany wzór nie straci koloru ani blasku pod wpływem codziennego użytkowania czy ekspozycji na światło.

Te wodorozcieńczalne cuda są łatwe w użyciu i myciu, co czyni je idealnym wyborem do częstego stosowania w domu. Ich kryjące właściwości zapewniają pełne pokrycie powierzchni, co pozwala na stworzenie intensywnych i wyrazistych wzorów, które odmienią każdy przedmiot. Sprawdzają się one doskonale do ozdabiania nie tylko szyb, ale również eleganckich wazonów, stylowych butelek czy luster, które optycznie powiększają wnętrze.

Wyobraź sobie, że możesz nadać swojemu ulubionemu wazonowi unikalny charakter, albo ozdobić lustro w taki sposób, aby stało się ono centralnym punktem wystroju pomieszczenia. Akrylowe farby do szkła umożliwiają realizację takich wizji z zaskakującą łatwością, oferując szeroką gamę kolorów i wykończeń do wyboru.

Warto zaznaczyć, że ich wszechstronność wykracza poza samo szkło. Te same farby świetnie odnajdują się na porcelanie, ceramice, a nawet na powierzchniach wykonanych z tworzyw sztucznych. To otwiera nieograniczone możliwości tworzenia spójnych dekoracji w całym domu, łącząc różne materiały w harmonijną całość.

Ich szybkie schnięcie i możliwość aplikacji kolejnych warstw po krótkim czasie sprawiają, że proces twórczy staje się bardziej płynny i efektywny. Dzięki temu możesz cieszyć się gotowym dziełem sztuki w mgnieniu oka, bez długiego czekania na utrwalenie się farby.

## Trwałość farb do szkła

Trwałość farb do szkła to kwestia, która często decyduje o wyborze konkretnego produktu, niczym wybór odpowiedniego partnera do długiego tańca. Zrozumienie, które farby najlepiej znoszą próbę czasu i czyszczenia, jest kluczowe dla każdego, kto chce, aby jego artystyczne dzieła przetrwały.

Ogólnie rzecz biorąc, farby spirytusowe i olejne są znane ze swojej wyjątkowej odporności. Powłoki tworzone przez te produkty są zazwyczaj bardzo trwałe, odporne na ścieranie, zarysowania, a także na działanie wilgoci i promieni słonecznych. To sprawia, że są one doskonałym wyborem do przedmiotów, które są intensywnie użytkowane lub umieszczone w miejscach narażonych na trudne warunki.

Z drugiej strony mamy farby wodne, które, choć łatwe w użyciu i pozwalają na szybkie efekty, są zazwyczaj mniej trwałe. Ich wykończenie jest często bardziej delikatne i podatne na zmywanie, co czyni je idealnymi do tymczasowych dekoracji lub projektów, w których główną rolę odgrywa spontaniczność, a nie długowieczność.

Farby akrylowe i konturowe plasują się gdzieś pośrodku, oferując dobrą równowagę między łatwością aplikacji a trwałością. Są one zazwyczaj odporne na codzienne użytkowanie, ale mogą wymagać delikatniejszego czyszczenia niż farby na bazie rozpuszczalników, aby zachować swój pierwotny wygląd na dłużej.

Ważne jest również, aby pamiętać o odpowiednim przygotowaniu powierzchni szklanej przed malowaniem. Dokładne umycie i odtłuszczenie szkła jest fundamentalne, niezależnie od rodzaju użytej farby. To jak przygotowanie sceny przed ważnym spektaklem – od tego zależy sukces całego przedsięwzięcia.

Ostateczna trwałość może być również uzależniona od techniki aplikacji – grubość warstwy, ilość nałożonych warstw, a nawet sposób utrwalenia (jeśli dany rodzaj farby tego wymaga) mają wpływ na długowieczność wykonanego dzieła.

## Skład farb do malowania szkła

Sekretem doskonałego malowania na szkle tkwi często w składzie użytych farb, niczym w dobrze skomponowanym przepisie kulinarnym, gdzie każdy składnik odgrywa swoją rolę. Zrozumienie podstawowych elementów, z których powstają te artystyczne media, pozwala na świadomy wybór i lepsze dopasowanie ich do zamierzonego efektu.

Podstawą większości farb do szkła są pigmenty, które nadają kolor. Jednak to rozpuszczalniki i spoiwa decydują o faktycznych właściwościach farby. W przypadku farb spirytusowych, rozpuszczalnikiem jest alkohol, który szybko odparowuje, pozostawiając na powierzchni jednolity, trwały kolor. Spoiwem jest często żywica, która zapewnia przyczepność i odporność.

Farby wodne, jak sama nazwa wskazuje, bazują na wodzie jako rozpuszczalniku. Ich spoiwem są zwykle polimery akrylowe lub inne emulsje, które po odparowaniu wody tworzą elastyczną, ale często mniej trwałą powłokę. To właśnie ta baza sprawia, że są one łatwiejsze do czyszczenia, ale także bardziej podatne na uszkodzenia.

W farbach olejnych kluczową rolę odgrywają oleje schnące, takie jak olej lniany, które reagując z powietrzem, tworzą utwardzoną, bardzo trwałą warstwę. Pigmenty są tutaj zawieszone w tych olejach, co zapewnia głębię koloru i wyjątkową gładkość powierzchni.

Farby akrylowe i konturowe to zazwyczaj dyspersje pigmentów w wodzie, z dodatkiem żywic akrylowych jako spoiwa. Są one wodorozcieńczalne w stanie mokrym, ale po wyschnięciu stają się wodoodporne i odporne na większość czynników zewnętrznych, co czyni je niezwykle wszechstronnymi.

Warto zwrócić uwagę na obecność dodatkowych składników. Niektóre farby mogą zawierać specjalne dodatki, które poprawiają ich przyczepność do szkła, zwiększają odporność na UV, czy też nadają im specyficzne wykończenie, jak połysk czy matowość. Zawsze warto sprawdzić etykietę produktu, aby dowiedzieć się więcej o jego unikalnym składzie.

## Rodzaje końcówek w farbach do szkła

Kreatywność nie ogranicza się tylko do wyboru koloru, ale również sposobu jego aplikacji, a w przypadku farb do szkła, to właśnie końcówka opakowania może znacząco wpłynąć na efekt końcowy. Podobnie jak malarz potrzebuje różnych pędzli do uchwycenia subtelności detalu czy szerokości ekspresji, tak i artysta pracujący ze szkłem korzysta z różnorodności aplikatorów.

Najczęściej spotykaną i najbardziej funkcjonalną opcją są tubki z precyzyjnymi końcówkami, które przypominają pisaki. Te „pisaki” do szkła są idealne do rysowania cienkich linii, konturów czy drobnych wzorów. Pozwalają na dużą kontrolę nad przepływem farby, co jest nieocenione przy tworzeniu szczegółowych kompozycji, niczym staranne rysowanie naskalnych malowideł.

Niektóre farby do szkła mogą być dostępne w buteleczkach ze specjalnymi atomizerami lub pipetami. Choć rzadziej spotykane, oferują one możliwość rozprowadzania farby w sposób bardziej rozproszony, tworząc subtelne przejścia tonalne lub nakładając cienką warstwę koloru na większej powierzchni. To przypomina technikę aerografu, ale w bardziej przystępnej formie.

Istnieją również farby do szkła sprzedawane w tradycyjnych słoiczkach, co sugeruje ich aplikację za pomocą pędzla. Ten sposób pozwala na największą swobodę w tworzeniu różnorodnych śladów – od delikatnych muśnięć po szerokie pociągnięcia. Wybór pędzla (jego grubości i sztywności) staje się tutaj kluczowym elementem tworzenia charakteru dzieła.

Warto też wspomnieć o zestawach, w których oprócz farb znajdują się specjalne folie. Te folie, często przezroczyste, służą do przenoszenia zaprojektowanego wzoru na szklaną powierzchnię. Nakłada się na nie farbę, a po przeschnięciu przykłada do szkła, uzyskując czysty i precyzyjny transfer, niczym odbitka fotograficzna.

Dobór odpowiedniej końcówki ma ogromne znaczenie dla finalnego wyglądu pracy. Pozwala na precyzyjne wykonanie detali lub na tworzenie bardziej swobodnych, artystycznych efektów, dostosowanych do indywidualnych preferencji i zamierzonego rezultatu.

## Zastosowania farb do szkła na innych powierzchniach

Choć nazwa "farby do szkła" sugeruje dedykowane zastosowanie, wszechstronność tych produktów często pozwala na ich użycie na szerokiej gamę innych materiałów. To trochę jak z uniwersalnym narzędziem, które znajduje swoje miejsce w wielu miejscach, nie tylko tam, do czego zostało pierwotnie stworzone.

Podstawowym i często stosowanym zamiennikiem jest porcelana. Malowanie na porcelanie przy użyciu dedykowanych farb do szkła pozwala na ozdabianie filiżanek, talerzy czy wazonów, nadając im unikalny, artystyczny charakter. Efekty te często są bardzo trwałe, zwłaszcza jeśli stosuje się farby o właściwościach zbliżonych do wypalanych w piecu.

Lustra, ze swoją idealnie gładką powierzchnią, również świetnie przyjmują farby do szkła, otwierając przed nami możliwości tworzenia pięknych dekoracji, które mogą optycznie powiększyć przestrzeń lub dodać jej blasku. Można malować na nich wzory, litery, a nawet całe obrazy, które odbijają się w tafli lustra, tworząc fascynujące efekty wizualne.

Ceramika, podobnie jak porcelana, jest bardzo dobrym podłożem dla farb do szkła. Czy to będą płytki ceramiczne, czy ozdobne figurki, farby te pozwolą na stworzenie trwałych i estetycznych wzorów. Szczególnie farby akrylowe i spirytusowe dobrze sprawdzają się na tego typu powierzchniach.

Co ciekawe, farby te można z powodzeniem stosować również na powierzchniach wykonanych z tworzyw sztucznych, które posiadają gładką teksturę. Może to być na przykład plastikowe pudełko, ozdobna rama czy nawet elementy karoserii niektórych pojazdów. Ważne jest jednak, aby powierzchnia była odpowiednio przygotowana i odtłuszczona.

Ta wielowymiarowość zastosowań sprawia, że farby do szkła są prawdziwym klejnotem w arsenale każdego miłośnika rękodzieła, pozwalając na realizację różnorodnych projektów DIY i nadanie osobistego charakteru wielu przedmiotom w naszym otoczeniu.

Q&A: Jaka farba do malowania szkła?

  • Jakie rodzaje farb nadają się do malowania na szkle?

    Do malowania na szkle nadaje się wiele różnych rodzajów farb. Są to produkty dostępne dla plastyków, które można kupić w tubkach lub słoiczkach. Wyróżniamy farby spirytusowe, transparentne, wodne, konturowe oraz olejne i akrylowe specjalnie przeznaczone do szkła.

  • Czym charakteryzują się farby transparentne do szkła?

    Farby transparentne do szkła, znane również jako farby witrażowe, przepuszczają światło i nie kryją całkowicie powierzchni. Ich celem jest stworzenie efektu malowania kolorami światła. Wadą tych farb jest jednak długi czas schnięcia, który może wynosić nawet do 2 dni.

  • Jakie farby są najlepsze do malowania na zewnątrz okna?

    Jeśli chcesz stworzyć malunek na szkle po zewnętrznej stronie okna, najlepiej wykorzystać farby olejne do szkła. Zapewniają one jednolitą, gładką powłokę, odporną na warunki atmosferyczne, wilgoć, wodę i słońce, a także zasłaniają widok w środku.

  • Czy farby wodne do szkła są dobrym wyborem dla dzieci?

    Farby wodne do szkła można uznać za farby kryjące i nie mają tak intensywnego zapachu jak lakiery spirytusowe. Można je z powodzeniem stosować do zabawy z dziećmi. Należy jednak pamiętać, że mają one niską trwałość i łatwo je zetrzeć z gładkiej powierzchni.